In 2019 grijpt Maha Eljak (21) onze aandacht door haar deelname aan een populair tv-programma voor aanstormend modellentalent. Nu werkt de 21-jarige voor grote merken als Adidas en Elle Magazine en runt ze Mahazine, haar eigen DIY-punktijdschrift. In het kader van Black Achievement Month spreken we met de jonge creatieveling over black joy, de vreugde van zwarte mensen in de puurste vorm.
“Ik denk dat trots een grote factor is in black joy”, antwoordt Maha op de vraag over wat black joy voor haar betekent. “Trots zijn op wie je bent, waar je vandaan komt, je huidskleur, maar ook op andere zwarte mensen om je heen. Black joy is jezelf accepteren, daarvan genieten en dat uitstralen naar de wereld.”
Van zelfacceptatie is niet altijd sprake geweest. Als kind had Maha continu te maken met racisme. “Het is moeilijker om van jezelf te houden als anderen je steeds afrekenen op je uiterlijk. Nu ben ik trots op mezelf en mijn afkomst.”
“Mensen hebben me shit laten voelen”, vervolgt ze. Duidelijker kan ze het niet omschrijven als haar wordt gevraagd wat mensen ervan vinden dat ze graag naar punk luistert, de muziekstroming die haar veel vreugde brengt. “‘Maha, dat is voor witte mensen. Zwarte mensen luisteren alleen naar hiphop, soul en r&b.’” Toentertijd wist ze nog niet dat zwarte mensen de grondleggers waren van punk. “Ik schaamde me ook een beetje om te zeggen dat ik punk leuk vond.”
Buitenstaanders denken bij punk wellicht aan gekleurde hanenkammen, oversized bikerjassen, provocerende tattoos en ‘onverstaanbare schreeuwmuziek’. En dat is slechts een handjevol aan gedateerde stereotypes. Voor Maha is de punkstijl meer dan bepaalde uiterlijke kenmerken. “Het is meer dat ik de mentaliteit heel erg voel”, zegt ze. “Ik vind de DIY-ethiek heel vet, zoals zelf je kleding maken. Ik heb bijvoorbeeld een jas gepimpt en het is nu echt een Maha-jas. In de 70’s en 80’s waren punkers enorm uitgesproken en maakten ze muziek over politieke en sociale kwesties die de mainstream negeert. Vooral het antiracisme en antikapitalisme spreekt me aan.”
Maha’s liefde voor de muziekstijl begon op jonge leeftijd met het computerspel Tony Hawk. “De hele soundtrack was punk. Green Day en Sum41 vond ik heel nice”, vertelt ze. Naarmate Maha ouder werd, verwaterde de interesse en spendeerde ze meer luistertijd aan top 40-muziek. Tot ze ging studeren. “Ik ontmoette een meisje tijdens mijn studie eventmanagement. Zij was helemaal van de poppunk, zat onder de tattoos en droeg altijd zwarte kleding. Dat trok me heel erg aan. We raakten in gesprek en ze nam me daarna een keer mee naar een punkconcert. Nu zijn we vijf jaar verder.”
Thuis kreeg de creatieveling vooral muziek mee van artiesten als Bob Marley, Whitney Houston, en Notorious BIG. “Mijn ouders vinden het echt niet erg dat ik naar punk luister. Ze vinden wel dat ik me wat meisjesachtiger mag kleden,” lacht ze. “De zwarte kleding, het leer, de veiligheidsspelden… Dat vinden ze wel een beetje too much.”
Inmiddels kan Maha goed omgaan met kritiek uit haar omgeving. “‘Ik vind echt dat je verkaasd bent’, zei iemand laatst tegen mij. Toen ik vroeg waarom zei ze dat het kwam omdat ik naar punk luister en van skaten houd. Ik ging de discussie met haar aan, want zwarte mensen doen al die dingen ook. Als zestienjarige zou ik denken: oh, ik ben verkaasd, want ik hou hiervan. Nu begrijp ik het meer en laat ik me door niemand vertellen hoe het hoort.”
“Punk is simpelweg een expressie van linkse politiek dat streeft naar gelijkheid voor iedereen”, legt Maha uit. “In de jaren zeventig was er bijvoorbeeld een event tegen racisme waar The Clash als witte band protesteerde met zwarte bands. Het is heel caring, gewoon zorgzaam. De vrijheid om te doen en zeggen wat je wil, door niemand je de mond laten snoeren. Punk heeft het creatieve activisme en eigenheid.”
Ondanks het linkse en progressieve imago, klinkt de roep om meer diversiteit ook steeds luider in de punkwereld. Maha: “ Ik heb nu een hele playlist met punkbands van kleur. Dat vind ik mooi om te zien, want toen ik net interesse kreeg in punk kon ik die niet vinden.” Die representatie sijpelt alleen nog niet door naar de hele muzieksector. Het overgrote deel van de bands met airplay en boekingen, bestaat uit witte mensen. “Ik denk dat er qua festivals een balans moet worden gevonden in plaats van alleen witte line-ups. Zodat waar je ook naartoe gaat je weet: Ik zie iemand die eruitziet als ik. Zowel op het podium als ernaast.”
Haar ideeën over punk en andere hersenspinsels zet Maha op papier in haar eigen DIY-punkmagazine Mahazine. ‘’Ik wilde laten zien dat ik meer ben dan alleen een ‘zwart moslimmeisje’. Dat dat mijn identiteit is, maar dat ik meer interesses heb.” Bladerend door haar magazine tref je diverse verhalen aan. Zoals motiverende essays onder de intro ‘Mahafest’, waarin ze zich uitspreekt over jezelf zijn en dat je jezelf mag omarmen. Daarnaast houdt ze verhelderende interviews met zwarte creatievelingen over black excellence. En wat ook zeker niet ontbreekt, is haar verhaal. “Het is mijn leven in een boekje, gewoon me. Ik stel mezelf kwetsbaar op, want dan krijg je de mooiste verhalen. Ik probeer mensen ermee te inspireren. Ik ben er heel trots op.”
